Największe upały i susze w Polsce. Czy niebawem powrócą?

Największe upały w historii Polski

Wszystkie dane, jakimi dysponują naukowcy, wskazują na to, że najcieplej w Polsce było 29 lipca 1921 roku. Termometry w cieniu pokazywały ponad 40 stopni. Rekord odnotowany został wtedy w Prószkowie na Opolszczyźnie. Po krótkim ochłodzeniu, w sierpniu nadeszła kolejna fala upałów, temperatura nie przekroczyła wtedy jednak 39 stopni w cieniu.

W kolejnych latach Polacy wielokrotnie musieli zmagać się z upałami. Ocieplenie powyżej 39 stopni odnotowywano w 1959, 1994 czy 2015 roku. Najprawdopodobniej na terenie Polski występowały jeszcze wyższe temperatury. Przypuszcza się, że historyczny rekord ciepła pochodzi z 1549 roku. Szacuje się, że było wtedy 47 stopni! Nie da się jednak z pewnością ustalić tego faktu, gdyż nie dysponowano w tamtych czasach żadnymi urządzeniami do pomiaru ciepła powietrza.

Rekordowe susze w Polsce

O suszach w Polsce wiemy nieco więcej. Z kronik Jana Długosza dowiadujemy się, że susza dotknęła nasz kraj w 1473 roku. Jest to pierwsza wzmianka o tym zjawisku na terenie Polski. Podobne zjawiska występowały między innymi w 1540, 1590, 1676. W latach 1683-1684 skutki suszy były tak poważne, że król Jan III Sobieski, bojąc się klęski głodu, zakazał wywozu zbóż z terenu kraju. Szacuje się, że w każdym stuleciu występuje około 20 susz o różnej intensywności. W XX wieku Polacy borykali się z wieloma okresami, w których wody po prostu brakowało.

Musimy być przygotowani na występowanie częstych susz

Susze pojawiają się cyklicznie w klimacie europejskim. Jednak te, które obserwuje się obecnie, różnią się od tych z poprzednich stuleci. Przede wszystkim trwają dłużej i obejmują większe terytoria, a co za tym idzie, ich dotkliwość jest znacznie większa. Naukowcy alarmują, że na terenie Polski susze mogą pojawiać się co 2-3 lata. Ta częstotliwość powinna nas niepokoić.

Aby chronić się przed ekologicznymi, ekonomicznymi oraz społecznymi skutkami suszy, należy podjąć liczne działania. Tworzenie systemów gromadzenia nadmiaru wód, rozwijanie małej retencji, wprowadzanie obiegów zamkniętych w przemyśle - to tylko niektóre propozycje, jakie należy wdrożyć na dużą skalę.

Obecna sytuacja w kraju

Prognozowane wysokie temperatury w lipcu i sierpniu, które w wielu regionach Polski przekraczały i nadal będą przekraczać 30 stopni, w połączeniu z możliwością słabych opadów deszczu, nie napawają optymizmem. Z najnowszego raportu suszowego opublikowany przez IUNG-PIB w Puławach dowiadujemy się, że obecnie susza rolnicza występuje we wszystkich województwach, a zagrożonych jest 12 upraw, między innymi:
• rzepak,
• zboża jare,
• warzywa gruntowe,
• tytoń,
• chmiel.

Źródło: IMGW / Wody Polskie.