Ustawa o jakości, no-fault, kształcenie i koordynacja. Eksperci o kluczowych wyzwaniach dla systemu

Rewolucja czy ewolucja? Którą drogą powinna pójść ochrona zdrowia w Polsce? Na te pytania grono ekspertów próbowało odpowiedzieć w trakcie sesji inauguracyjnej VIII Kongresu Wyzwań Zdrowotnych odbywającego się w Katowicach Eksperci podkreślali istotę poprawy jakości w ochronie zdrowia, którą zagwarantować ma obecnie procedowana w Sejmie ustawa o jakości i bezpieczeństwie pacjenta Dr Agnieszka Mastalerz-Migas, konsultant krajowy ds. medycyny rodzinnej tłumaczyła, że istotnym elementem reformy jest opieka koordynowana, która ma zapobiec bezzasadnemu kierowaniu pacjentów do wyższych poziomów opieki, co zwiększało w ostatnich latach kolejki do specjalistów Minister zdrowia Adam Niedzielski przyznał, że jest zdeterminowany, aby liczba lekarzy rosła lawinowo Nie można zwiększać liczby studentów kosztem jakości. Z kolei aby utrzymać jakość, poprawie musi ulec baza kliniczna - podkreślał prof. Tomasz Szczepański, rektor Śląskiego Uniwersytetu Medycznego Wszystkie debaty można oglądać online po rejestracji. Wybrane sesje transmitowane także na portalu rynekzdrowia.pl

Kongres Wyzwań Zdrowotnych w Katowicach. Trwa HCC 2023

W Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach trwa dwudniowy Kongres Wyzwań Zdrowotnych (HCC). W trakcie sesji inauguracyjnej rozmawiano o tym, w którym kierunku powinna pójść ochrona zdrowia w Polsce. Czy powinna to być droga rewolucji czy ewolucji? 

Wiceminister zdrowia Piotr Bromber podkreślał, że na pewno dużym wyzwaniem jest poprawa jakości świadczeń.

- Przez długi czas dyskusje o tej jakości miały charakter bardziej akademicki. W tej chwili już pierwsze elementy jakościowe pojawiły się w przypadku dodatkowych wskaźników, w przypadku ryczałtu. Dzisiaj idziemy dalej, dzisiaj mówimy, że chcemy mierzyć tę jakość z perspektywy pacjenta - tłumaczył.

Wskazywał, że dziś w Sejmie procedowany jest projekt ustawy o jakości. - To nie jest tak, że ten projekt nie jest popierany, aczkolwiek może wywoływać pewne różnice. Myślę, że po to spotykamy się z naszymi interesariuszami: przedstawicielami samorządów zawodowych, w Parlamencie, w ramach Komisji sejmowej czy też senackiej, żeby dzielić się tą argumentacją i przekonywać - zaznaczył.

Wagę wprowadzenia tej ustawy podkreślał Rzecznik Praw Pacjenta Bartłomiej Chmielowiec. Wskazywał, że jest ona jedną z najważniejszych ustaw w ochronie zdrowia, która jest "w zdecydowany sposób ukierunkowana na pacjentów".

Wyjaśniał, że kluczowymi kwestiami dla pacjentów jest system odszkodowawczy. Zwracał uwagę, że po części podobne rozwiązanie działa już w Polsce - w przypadku Funduszu Kompensacyjnego Szczepień Ochronny. Wyliczał, że w szybkim tempie zostało rozpatrzonych już 1400 wniosków o odszkodowania za niepożądane odczyny poszczepienne, które normalnie utknęłyby w sądach.

- Ponad 200 pacjentów otrzymało odszkodowanie na prawie 4 mln zł. Analogiczny mechanizm sprawdzi się w przypadku funduszu kompensacyjnego zdarzeń medycznych - tłumaczył RPP.

- Oczywiście są kwestie sporne w tej ustawie, ale wierzę, że środowisko lekarskie zostanie w pełni przekonane, bo znaczna część już jest przekonana do zapisów tej ustawy - mówił Chmielowiec.

Fot. PTWP

"Mamy dobry system, tylko powiedzmy sobie wprost: mamy niedostatek finansowy"

Wywołany w ten sposób do dyskusji prezes Naczelnej Rady Lekarskiej Łukasz Jankowski tłumaczył, że zaproponowana forma ustawy uderza w tzw. dobrych lekarzy, ponieważ nie będą oni zgłaszać zdarzeń niepożądanych, "bo zgłoszenie do rejestru może być potraktowane jako donos na siebie, a nikt nie zagwarantuje, że to tego rejestru za chwilę nie zajrzy prokurator i nie potraktuje zgłoszenia tego lekarza jako automatyczne przyznanie się do winy".

- My nie będziemy zgłaszać zdarzeń niepożądanych w takiej liczbie i w takim odsetku dlatego, że ustawa nie gwarantuje nauki, gwarantuje jedynie złagodzenie kary - mówił Jankowski.

Prezes NRL podkreślił również, w jaki sposób powinien wyglądać system finansowania systemu ochrony zdrowia: my rzeczywiście wydajemy teraz 4,8 proc. PKB i to rok do roku jest poniżej 5 proc., a mniej więcej średnia unijna już minęła ósemkę i idzie jeszcze wyżej.

- Jeżeli chcemy zrobić europejski system ochrony zdrowia, to po prostu stańmy w prawdzie i nie utrzymujmy sytuacji, w której mówimy sobie "jest dobrze”. Mamy dobry, europejski system, tylko powiedzmy sobie wprost: mamy niedostatek finansowy - podkreśłał Jankowski. 

W Katowicach trwa VIII Kongres Wyzwań Zdrowotnych Fot. PTWP

Czy należy zlikwidować NFZ?

Do kwestii finansowania świadczeń odniosła się przewodnicząca senackiej Komisji Zdrowia dr Beata Małecka-Libera. Jak zaznaczyła, "Fundusz to są nasze składki, to my je płacimy, my, którzy pracujemy aktywnie na świadczenia zdrowotne i Fundusz powinien nam zagwarantować dobrą jakość i dostępność do tych świadczeń".

Senator zwracała uwagę, że poprzez podwyższenie składki zdrowotnej do NFZ wpłynęło ponad 7 mld zł dodatkowych pieniędzy, ale nie oznaczają one konkretnego wzrostu finansowania ochrony zdrowia.

- Z jednej strony my składając się na Fundusz, powiększyliśmy go o 7 miliardów złotych. Z drugiej strony przez realizację ustawy o zawodzie lekarza zostało przełożone do NFZ szereg zadań finansowanych przez budżet Ministerstwa Zdrowia, ale za zadaniami nie poszły już dodatkowe pieniądze - tłumaczyła Małecka-Libera.

Czy pomysłem na uzdrowienie systemu ochrony zdrowia w Polsce byłaby likwidacja Narodowego Funduszu Zdrowia?

Zdaniem prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia Filipa Nowaka "można, ale po co?".

- Po co wyobrażać sobie świat chaosu, świat wyważania drzwi, które są już otwarte i po co wyobrażać sobie świat bez korzystania z doświadczeń, które nasza instytucja zdobyła przez 20 lat istnienia? - pytał prezes NFZ.

Nowak podkreślił także rolę pracowników instytucji, którzy „z każdym dniem poznają pacjentów, potrzeby pacjentów, potrzeby świadczeniodawców, realizatorów świadczeń”. - Staramy się udoskonalać ten świat, który jest skomplikowany, bo finanse i zdrowie są, wydawałoby się, tak odległe od siebie - a jednak trzeba te światy pogodzić - zauważył.

- Łatwo się burzy, łatwo się rujnuje, ale trudniej jest udoskonalać. Chciałbym, żebyśmy wszyscy wybrali drogę udoskonalania tego, co jest moim zdaniem dobre, choćby dlatego, że nic lepszego nie wymyślono, niż zastanawiać się, co w zamian - podsumował Nowak.

W Katowicach trwa VIII Kongres Wyzwań Zdrowotnych Fot. PTWP

"Opieka koordynowana ma zapobiec bezzasadnemu kierowaniu pacjentów"

Dr Agnieszka Mastalerz-Migas, konsultant krajowy ds. medycyny rodzinnej w kontekście jakości ochrony zdrowia odniosła się natomiast m.in. do kwestii reformy, jaką jest wprowadzenie opieki koordynowanej.

- Opieka koordynowana jest bardzo dużą szansą dla pacjentów na poprawę jakości opieki. To słowo było dzisiaj odmieniane przez wszystkie przypadki, ale w przypadku opieki koordynowanej mamy tę jakość w praktyce: pacjent dostaje bardziej kompleksowe świadczenia, są one dla niego bardziej dostępne, ma dostęp do większej liczby badań diagnostycznych, ma w dostępie konsultacje specjalistyczne: jest na pewno objęty bardziej kompleksową opieką. Dołącza się do tego koordynator, który ma pomóc mu poruszać się w systemie - tłumaczyła konsultant krajowa.

- Są to dodatkowe środki w systemie, ale mamy również walor organizacyjny, którego trudno nie docenić. Dla systemu to ma być zysk w postaci zatrzymania pacjenta na dolnym poziomie opieki: na poziomie podstawowej opieki zdrowotnej, a zatem w najczęstszych jednostkach chorobowych, gdzie pacjent może bez żadnego problemu być leczony przez lekarza rodzinnego, przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej - mówiła dr Mastalerz-Migas.

Wyjaśniała, że opieka koordynowana ma zapobiec bezzasadnemu kierowaniu pacjentów do wyższych poziomów opieki zdrowotnej, co w ostatnich latach przyczyniło się jako jeden z elementów do powstania kolejek w ambulatoryjnej opiece specjalistycznej.

Fot. PTWP

Adam Niedzielski: jestem zdeterminowany, żeby liczba lekarzy rosła lawinowo

Otwierający HCC minister zdrowia podkreślał, że oprócz dyskutowania o świetnych pomysłach trzeba się skupić na wdrażaniu tych pomysłów.

- Plan reformowania systemu opieki zdrowotnej, który mam przyjemność realizować, jest naprawdę bardzo głęboko przemyślany. Zaczynając od pewnego rodzaju najbardziej szerokiego spojrzenia, zdecydowaliśmy się, że ramą do tego, żeby myśleć o reformowaniu systemu będzie pakiet trzech fundamentalnych reform - tłumaczył Adam Niedzielski.

Wyjaśniał, że filarami tych reform jest coroczny wzrost finansowania ochrony zdrowia, coroczny wzrost minimalnych pensji oraz jakość usług, którą ma zapewnić wdrażana właśnie ustawa o jakości.

- Dużo możemy rozmawiać o reformowaniu, ale ktoś musi leczyć pacjentów. To jest sytuacja trudna w skali Europy, w skali całego świata. Specjalistów jest zawsze za mało. To, co robimy w ostatnich latach budzi kontrowersje, ale jestem zdeterminowany, żeby liczba lekarzy rosła lawinowo. Stąd te inicjatywy do otwierania kolejnych kierunków lekarskich niekoniecznie na uniwersytetach medycznych - dodał.

Prof. Tomasz Szczepański, rektor Śląskiego Uniwersytetu Medycznego tłumaczył, że jako przedstawiciel tzw. starych szkół, dawniejszych akademii medycznych, teraz uniwersytetów, uznaje odstawową prawdę: chcemy, aby nasi absolwenci byli jak najlepiej wykształceni. Nie można zwiększać liczby studentów kosztem jakości - zaznaczył.

Zwrócił jednak uwagę, że w Warszawie, gdzie konkurencja uczelni jest większa, nowe podmioty utrudniają dotychczasową współpracę na linii uniwersytet-szpital.

- Prywatne szkoły są w stanie zapłacić więcej i nagle okazuje się, że szkoły publiczne mogą mieć problemy z dalszym kształceniem w jednostkach zewnętrznych - zaznaczył.

Aby utrzymać jakość, zdaniem rektora, poprawie musi ulec m.in. baza kliniczna, więcej praktyki dla kształconych lekarzy oraz m.in. wsparcie dla studentów, którzy  takiego potrzebują.

Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.