Unikalne leczenie rogówki. Prof. Anna Machalińska jedyna w Polsce przeprowadza te operacje

Prof. Anna Machalińska z I Kliniki Okulistyki szpitala klinicznego nr 2 w Szczecinie jako jedyna w kraju przeprowadza nowatorskie, małoinwazyjne zabiegi przeszczepienia błony Descemeta Zabiegi przywracają wzrok pacjentom cierpiącym na poważne schorzenia rogówki Za te pionierskie zabiegi została doceniona w ogólnopolskim konkursie "Zdrowa Przyszłość - Inspiracje" w kategorii „Innowacje w szpitalu – medycyna – nowatorskie metody leczenia"

Rogówka ma pięć warstw

Rogówka oka wraz z soczewką pełni kluczową funkcję w procesie prawidłowego widzenia, odpowiadając za ogniskowanie promieni świetlnych w płaszczyźnie siatkówki. Zbudowana jest z pięciu warstw, z których najbardziej przyśrodkową jest błona graniczna tylna, zwana błoną Descemeta. Jest to warstwa włókien kolagenowych, która stanowi swojego rodzaju rusztowanie dla komórek śródbłonka rogówki.

Choroby śródbłonka rogówki, prowadzą do postępującej utraty wzroku. Jedną z najczęściej rozpoznawanych jest dystrofia śródbłonka Fuchsa - obuoczna, wieloczynnikowa choroba uwarunkowana genetycznie. W jej wyniku następuje powolna utrata komórek śródbłonka i wtórne uszkodzenie rogówki. Choroba ta najczęściej dotyka osoby w średnim wieku, aktywne zawodowo, z niewielką przewagą kobiet.

Tradycyjne techniki operacyjne stosowane w Polsce w leczeniu chorób śródbłonka nie są optymalne, mają liczne niedoskonałości, uniemożliwiające często pełną rekonwalescencję wzroku pacjenta.

Problem stanowi m.in. zbyt duża grubość płatka przeszczepu, która może prowadzić do pojawiania się niepożądanych wad wzroku, czy też konieczność manipulacji płatka przeszczepu przy użyciu narzędzi, co może zwiększać ryzyko powstawania zwłóknień i bliznowaceń tkanek na złączu dawca-biorca.

Ultraprecyzyjny przeszczep warstwy rogówki

Alternatywą może być ultraprecyzyjna technika operacyjna przeszczepienia wewnętrznej warstwy rogówki. prof. dr hab. n. med. Anna Machalińska, lekarz kierujący I Kliniki Okulistyki Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego Nr 2 PUM w Szczecinie jako jedyna w Polsce, przeprowadza małoinwazyjne zabiegi tzw. keratoplastyki endotelialnej błony Descemeta (ang. DMEK).

Ta metoda operacyjna jest w klinice szpitala na szczecińskich Pomorzanach standardem w leczeniu niewydolności i uszkodzenia komórek śródbłonka rogówki oka. DMEK jest jedną z najnowocześniejszych technik przeszczepienia rogówki na świecie.

Różnice w stosunku do tradycyjnych technik keratoplastyki wykonywanych w Polsce dotyczą zarówno preparowania płatka przeszczepu, jak i jego wszczepienia i pozycjonowania.

To technika w przeważającej mierze bezkontaktowa, co minimalizuje potencjalne straty komórek śródbłonka. W procedurze DMEK nie dochodzi bowiem do kontaktu narzędzi miażdżących z komórkami śródbłonka rogówki. Pozyskany bardzo cienki płatek przeszczepu przenoszony jest do komory przedniej oka, gdzie następnie jest pozycjonowany przy użyciu płynu i powietrza, poprzez manipulacje od zewnątrz.

Dzięki bardzo małej grubości wszczepu nie generuje ona astygmatyzmu pooperacyjnego ani innych poważnych wad wzroku. To pozwala pacjentom odzyskać pełną sprawność wzroku w bardzo krótkim czasie po zabiegu.

Metoda bezpieczna i daje bardzo dobre efekty

Metoda ta jest bezpieczna i daje bardzo dobre efekty leczenia chorób rogówki. Jak mówi prof. Anna Machalińska „Badania przeprowadzone w naszym ośrodku wskazują, że technika DMEK umożliwia odzyskanie pełnej ostrości wzroku w oku operowanym już w ciągu pierwszych kilku miesięcy od operacji.

Dodatkowo parametry wad wzroku, takich jak np. astygmatyzm stabilizują się w pierwszych trzech miesiącach po zabiegu, co również wskazuje na szybką rehabilitację wzrokową". Tymczasem w przypadku tradycyjnie wykonywanych zabiegów warstwowych tylnych istotna redukcja mocy astygmatyzmu następuje dopiero po 12 miesiącach od operacji.

Dodatkowo, jak wskazuje profesor okulistyki, zaobserwowano istotnie mniejszą utratę komórek śródbłonka po zabiegu DMEK w porównaniu z tradycyjnym przeszczepem warstwowym. Jest to wynikiem znacznie mniejszej inwazyjności tej procedury:

- A biorąc pod uwagę, że prawidłowa ilość i funkcja komórek śródbłonka warunkuje przyjęcie przeszczepu i wydolność całej rogówki, to bezkontaktowość techniki DMEK ma nieoceniony wpływ na obniżenie ryzyka odrzutu przeszczepionej tkanki – tłumaczy prof. Machalińska.

Przeszczepy nadzoruje POLTRANSPLANT

Zabieg poprzedzony jest wpisaniem pacjenta na Krajową Listę Oczekujących na przeszczepienie rogówki oka, nadzorowaną przez POLTRANSPLANT. Po operacji pacjenci są pod opieką I Kliniki i podlegają kilku kontrolom pooperacyjnym. Operacje z zastosowaniem techniki DMEK I Klinika Okulistyki przeprowadza od 2018 roku. Do tej pory prof. Machalińska zoperowała i uratowała wzrok ok. 140 pacjentom z zastosowaniem tej metody operacyjnej.

Zastosowane techniki DMEK w leczeniu schorzeń śródbłonka rogówki przez I Klinikę Okulistyki szpitala na Pomorzanach zostało docenione w 5. edycji konkursu "Zdrowa Przyszłość - Inspiracje" Szpital Przyszłości, w kategorii „Innowacje w szpitalu – medycyna – nowatorskie metody leczenia".

Konkurs organizowany jest przez Koalicję Bezpieczny Szpital Przyszłości. Promuje on osoby, instytucje, szpitale, organizacje pozarządowe i firmy, które szczególnie zasłużyły się dla krzewienia nowych idei, rozwiązań i technologii, mając tym samym wpływ na większe bezpieczeństwo pacjentów i pracowników szpitali.

Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.