PE przyjął pierwsze w historii przepisy dotyczące AI

W środowym głosowaniu europosłowie przyjęli pierwsze na świecie kompleksowe prawo mające uregulować kwestię wykorzystywania sztucznej inteligencji. Przepisy AI Act wdrażane będą etapami aż do 2026 r.

Za przyjęciem unijnego rozporządzenia zagłosowało dziś (13 marca) 523 europosłów, 46 było przeciwko, a 49 wstrzymało się od głosu. Zgodnie z zapowiedzią po weryfikacji pod względem językowym ma ono być formalnie przyjęte przed końcem kadencji. Potem zatwierdzi je Rada.

Co w przepisach?

Przepisy, określające obowiązki w stosunku do sztucznej inteligencji w oparciu o potencjalne ryzyko z nią związane, dzielą ją na cztery kategorie, od najbardziej do najmniej bezpiecznej.

Do zakazanych systemów najwyższego ryzyka zaliczono m.in. kategoryzację biometryczną w czasie rzeczywistym. W przypadku ściśle określonych wyjątków konieczne jest zezwolenie sądowe lub administracyjne – to m.in. sytuacje, w których szuka się osób zaginionych lub próbuje zapobiec atakowi terrorystycznemu.

Wśród niedozwolonych praktyk znalazło się także rozpoznawanie emocji w miejscu pracy i instytucjach edukacyjnych, klasyfikacja punktowa obywateli czy prognozowanie przestępczości wyłącznie na podstawie profilowania osoby lub oceny jej cech.

Do kategorii systemów o ograniczonym ryzyku trafiły m.in. chatboty oraz deepfake, w przypadku których kluczowe jest, by użytkownicy mieli świadomość, że mają do czynienia ze sztuczną inteligencją.

Przepisy określają również obowiązki dostawców sztucznej inteligencji ogólnego przeznaczenia (GPAI) oraz zakładają utworzenie w Komisji Europejskiej Biura ds. Sztucznej Inteligencji, które będzie czuwało nad tym, by ci respektowali unijne prawo.

Breton: Regulujemy tyle, co trzeba

– Dzisiejsze głosowanie to dopiero początek: teraz musimy skupić się na wdrażaniu, inwestycjach, dzieleniu się możliwościami superkomputerów i współpracy z międzynarodowymi partnerami, aby zapewnić nasz własny model rozwoju sztucznej inteligencji, który naprawdę stawia człowieka w centrum – pisał na platformie X współsprawozdawca AI Act europoseł Brando Benifei.

Rozporządzenie wejdzie w życie dwadzieścia dni po publikacji w Dzienniku Urzędowym, jednak w pełni obowiązywać będzie po upływie 24 miesięcy. Najszybciej, sześć miesięcy po wejściu w życie, zacznie obowiązywać zakaz niedozwolonych praktyk.

Wniosek ws. przepisów Komisja Europejska przedstawiła w 2021 r. Proces legislacyjny przyspieszył po tym, jak skokowo zaczęła rozwijać się tzw. generatywna sztuczna inteligencja, czyli taka, która potrafi kreować treści.

Największym wyzwaniem okazała się zachowanie odpowiedniej równowagi między innowacjami, które pozwoliłyby Unii na konkurencyjność względem USA czy Chin, a koniecznymi ograniczeniami ze względu na bezpieczeństwo obywateli.

Po stronie większych innowacji i mniejszych ograniczeń opowiadał się przede wszystkim biznes, a w ślad za nim również niektóre państwa członkowskie, w tym Francja i Niemcy. O „humanocentrycznym”, bezpiecznym podejściu mówił natomiast Parlament Europejski oraz organizacje pozarządowe.

– Regulujemy tak mało, jak to możliwe – ale tak wiele, jak to konieczne – przekonywał dziś na portalu X komisarz ds, rynku wewnętrznego Thierry Breton, który nadzorował cały proces ze strony KE.