Ozempic wcale nie taki „cudowny”. Jeżeli go zażywasz, musisz uważać na tę chorobę

Semaglutyd, sprzedawany pod nazwą handlową jako Ozempic i Wegovy, stał się czymś w rodzaju “cudownego leku”, a ostatnie badania odkrywają dodatkowe korzyści zdrowotne dla pacjentów. Nie ma jednak róży bez kolców, a naukowcy z Massachusetts Eye and Ear Hospital (Mass Eye and Ear) wykazali, że stosowanie semaglutydu wiąże się nawet z 7-krotnym ryzykiem wystąpienia stosunkowo rzadkiej postaci ślepoty. Mowa o przedniej ischemicznej neuropatii nerwu wzrokowego niezwiązanej z zapaleniem tętnic (NAION), potocznie określanej jako “udar oka”.

Czytaj też: Ozempic z dodatkowym pozytywnym efektem

Prof. Joseph Rizzo z Neuro-Ophthalmology Service at Mass Eye and Ear mówi:

Ozempic zwiększa ryzyko rzadkiej postaci ślepoty

NAION jest stosunkowo rzadkie schorzenie, występuje u 10 na 100 000 osób w populacji ogólnej. NAION jest drugą najczęstszą przyczyną ślepoty nerwu wzrokowego (ustępując jedynie jaskrze) i jest najczęstszą przyczyną nagłej ślepoty. Uważa się, że NAION jest spowodowane zmniejszonym przepływem krwi do tarczy nerwu wzrokowego, co skutkuje trwałą utratą wzroku w jednym oku. Obecnie nie ma skutecznych metod leczenia NAION.

Czytaj też: Popularne leki na cukrzycę zwiększają płodność? Fala niespodziewanych ciąż

Dokładny mechanizm, który powoduje NAION, nie jest znany, ale schorzenie to występuje częściej u pacjentów z cukrzycą, wysokim ciśnieniem krwi i bezdechem sennym. Impuls do przeprowadzenia badania opisanego w JAMA Ophthalmology nastąpił późnym latem 2023 r., kiedy to lekarze Mass Eye and Ear zauważyli niepokojący trend. U trzech pacjentów w ich gabinecie zdiagnozowano utratę wzroku wywołaną NAION, która nastąpiła w ciągu zaledwie jednego tygodnia. Wszyscy z nich przyjmowali semaglutyd.

Semaglutyd został opracowany w celu leczenia cukrzycy typu 2. Lek wspomaga utratę wagi, a jego stosowanie gwałtownie wzrosło od czasu wprowadzenia na rynek w 2017 r. jako Ozempic na cukrzycę. Lek został również zatwierdzony do kontroli wagi pod marką Wegovy i wprowadzony na rynek w 2021 r. Semaglutyd naśladuje naturalnie wytwarzany hormon zwany peptydem glukagonopodobnym 1 (GLP-1). Łączy się z receptorami GLP-1 w organizmie, obniżając poziom cukru we krwi i sprawiając, że ludzie czują się pełniejsi i mniej głodni.

Naukowcy przeanalizowali dane 16 827 pacjentów Mass Eye and Ear, których przyjmowali neurookuliści – lekarze specjalizujący się w leczeniu problemów ze wzrokiem związanych ze schorzeniami neurologicznymi – w okresie od grudnia 2017 r. do listopada 2023 r. Pacjentów podzielono na osoby z cukrzycą typu 2 oraz osoby z nadwagą lub otyłością. Następnie grupy te podzielono na osoby, którym przepisano semaglutyd lub lek nie-GLP-1 w celu leczenia ich schorzeń. Żaden z uczestników nie miał historii NAION.

Spośród 710 uczestników z cukrzycą typu 2, 194 przepisano semaglutyd, a 516 przepisano lek nie-GLP-1. Naukowcy odkryli, że 17 zdarzeń NAION wystąpiło u pacjentów, którym przepisano semaglutyd, w porównaniu do sześciu u pacjentów przyjmujących leki nie-GLP-1. Skumulowana częstość występowania NAION w ciągu trzech lat wyniosła 8,9 proc. w grupie, której przepisano semaglutyd, w porównaniu do 1,8 proc. w grupie, której przepisano lek nie-GLP-1. Diabetycy, którym przepisano semaglutyd, byli 4 razy bardziej narażeni na zdiagnozowanie NAION.

Spośród 979 uczestników z nadwagą lub otyłością, 361 przepisano semaglutyd, a 618 przepisano lek odchudzający nie-GLP-1. U pacjentów, którym przepisano semaglutyd wystąpiło 20 zdarzeń NAION, w porównaniu z 3 u osób zażywających leki nie-GLP-1. Skumulowana częstość występowania NAION w ciągu 3 lat wyniosła 6,7 proc. w grupie semaglutydu i 0,8 proc. w grupie nie-GLP-1, co oznacza, że ryzyko “udaru oka” wzrosło aż 7 razy.

Badanie ma pewne ograniczenia. Wszyscy uczestnicy uczęszczali do Mass Eye and Ear, gdzie przyjmuje się dużą liczbę osób z rzadkimi chorobami oczu. Byli to głównie biali ludzie, a liczba przypadków NAION zaobserwowanych w okresie badania była stosunkowo niewielka. Ponadto naukowcy nie mogli ustalić, czy uczestnicy faktycznie otrzymali recepty, czy też zaczęli przyjmować semaglutyd, a następnie go przerwali.

Ponieważ jest to badanie obserwacyjne, naukowcy nie mogli stwierdzić, że semaglutyd powodował zwiększone ryzyko rozwoju NAION, a jedynie, że dane sugerują związek między tymi dwoma czynnikami. Potrzebne są dalsze badania w celu oceny związku przyczynowo-skutkowego.