Nagrody premiera w 2022 roku przyznane. Wyróżnienia m.in. za osiągnięcia w naukach medycznych i farmaceutycznych

Zgodnie z ustawą Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce prezes Rady Ministrów może przyznać nagrodę za wyróżniające się rozprawy doktorskie, wysoko ocenione osiągnięcia będące podstawą nadania stopnia doktora habilitowanego, osiągnięcia w zakresie działalności naukowej lub wdrożeniowej Po raz pierwszy nagrody przyznano w 1994 roku Nagrody Prezesa Rady Ministrów w 2022 roku zostały przyznane naukowcom, których prace wyróżniały się m.in. w naukach medycznych i farmaceutycznych

Nagrody Prezesa Rady Ministrów 2022

Nagrody Prezesa Rady Ministrów w 2022 roku za 2021 rok przyznano następującym osobom:

W kategorii wyróżniająca się rozprawa doktorska

Dr Mateusz Gliwiński - Antygenowo-specyficzna regulacja układu odpornościowego w cukrzycy typu 1 (nauki medyczne), Gdański Uniwersytet Medyczny.

Nagrodę przyznano za wyjaśnienie roli komórek antygenowo-specyficznych w regulacji układu immunologicznego w cukrzycy typu 1. W badaniu dowiedziono skuteczności terapii komórkowej za pomocą specyficznych limfocytów T regulatorowych (Tregs) w zachowaniu funkcji komórek beta wysp trzustki. Zaproponowano również nowatorską metodę wytwarzania ww. linii komórkowej, co otwiera nowe możliwości terapii na wczesnym etapie cukrzycy typu 1.

Dr Łukasz Pietrzykowski - Ocena realizacji planu terapeutycznego u pacjentów po zawale serca (nauki medyczne) Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Nagrodę przyznano za przedstawienie niezwykle ważnego problemu opieki nad pacjentem po zawale serca. Praca oryginalna, wskazująca ważny cel, nowoczesną koncepcję badania, prezentująca wyniki dające podstawę do dalszych działań w celu podniesienia jakości opieki nad chorym po zawale serca.

Dr Emilia Maria Rogoża-Janiszewska - Częstość mutacji germinalnych w genach predysponujących do raka piersi wśród pacjentek z rakiem piersi rozpoznanym w młodym wieku (nauki medyczne), Pomorski Uniwersytet Medyczny.

Nagrodę przyznano za opracowanie i prezentację wyników stanowiących podstawę do prowadzenia dalszych badań  nad możliwością celowanego, spersonalizowanego leczenia i zapobiegania nowotworowi piersi u młodych kobiet, które wpłyną na optymalizację diagnostyki molekularnej w raku piersi.

Dr Aleksandra Romaniuk-Drapała - Badanie efektu modulacji telomerazy w warunkach in vitro na ścieżki związane z procesami proliferacji i adhezji w komórkach raka piersi linii MCF7 i MDA-MB-231 (nauki farmaceutyczne), Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu.

Nagrodę przyznano za opracowanie nowatorskich rozwiązań w badaniach nad poszukiwaniem i identyfikacją nowych celów molekularnych dla terapii celowanej u pacjentów z chorobą nowotworową opartych na próbie wyjaśnienia w jaki sposób ekspresja i aktywność telomeraz, swoistych markerów komórek nowotworowych, wpływa na zdolność komórek nowotworowych do przerzutowania, co jest bezpośrednio związane z mechanizmami inwazyjności i migracji komórek nowotworowych.

Dr inż. Marcelina Krystyna Sobczak - Właściwości dwójłomne rogówki oka ludzkiego (nauki fizyczne) Politechnika Wrocławska.

Nagrodę przyznano za efektywne połączenie wiedzy z kilku dziedzin naukowych (fizyki, inżynierii biomedycznej, medycyny), aby zbadać własności optyczne rogówki ludzkiego oka i opracować metodę pomiaru ruchów torsyjnych oka. Otrzymane wyniki mogą stać się przydatnym narzędziem w diagnostyce okulistycznej.

Dr Ewelina Stefaniak - Dystrybucja jonów miedzi pomiędzy peptydami amyloidu-β a biomolekułami obecnymi w szczelinie synaptycznej w chorobie Alzheimera (nauki biologiczne), Instytut Biochemii i Biofizyki Polskiej Akademii Nauk.

Nagrodę przyznano za przeprowadzone badania i uzyskane wyniki nad rolą peptydów β-amyloidowych w fizjologii i toksykologii miedzi w mózgu człowieka, co ma kluczowe znaczenie w projektowaniu nowych terapii przeciw chorobie Alzheimera. Uzyskane wyniki potwierdzają potencjał peptydów Aβ4 jako zmiataczy jonów miedzi w przestrzeni synaptycznej i tym samym ich neuroprotekcyjną rolę przeciw toksyczności jonów miedzi, co ma kapitalne znaczenie poznawcze dla patomechanizmu choroby Alzheimera.

W kategorii wysoko ocenione osiągnięcia naukowe będące podstawą nadania stopnia doktora habilitowanego

Dr hab. Małgorzata Izabela Frankowska - Wpływ wymuszonej abstynencji na nawrót zachowań poszukiwawczych kokainy lub MDMA – przedkliniczne analizy neurochemiczne (nauki medyczne) Instytut Farmakologii im Jerzego Maja Polskiej Akademii Nauk.

Nagrodę przyznano za cykl publikacji na temat badań nad analizą wpływu wymuszonej abstynencji od samopodawania związków narkotycznych (kokainy i MDMA), prowadzonej w różnych warunkach eksperymentalnych oraz możliwości interwencji środowiskowych i/lub farmakologicznych, zmniejszających głód narkotykowy i nawrót do nałogu. Uzyskane wyniki mogą być użyte do definiowania nowego potencjalnego celu terapeutycznego w leczeniu uzależnień.

Dr hab. inż. Piotr Kijanka - Rozwój ultradźwiękowych metod do bezinwazyjnej charakteryzacji tkanek i materiałów miękkich (inżynieria biomedyczna), Akademia Górniczo-Hutnicza.

Nagrodę przyznano za istotny wkład w rozwój  metod USG, przede wszystkim na potrzeby elastografii. Praca doskonale łączy kompetencje inżynierskie z diagnostyką medyczną, a powstała w warunkach ścisłej współpracy z jednym
z najlepszych ośrodków medycznych w USA. Jej rezultaty stanowią istotny wkład w rozwój diagnostyki medycznej w skali światowej oraz przyczyniają się do umiędzynarodowienia polskiej nauki i to zarówno w dziedzinach inżynierskich, jak i medycznych. 

Dr hab. Paweł Tomasz Matusik - Kliniczne i laboratoryjne markery ryzyka zakrzepowo-zatorowego a stan prozakrzepowy u pacjentów z migotaniem przedsionków (nauki medyczne), Uniwersytet Jagielloński.

Nagrodę przyznano za podjęcie się oceny znaczenia klinicznych oraz laboratoryjnych markerów ryzyka zakrzepowo-zatorowego oraz stanu prozakrzepowego u pacjentów z migotaniem przedsionków. Praca przyczyniła się do poznania złożonych mechanizmów prozakrzepowych oraz poszukiwania potencjalnych celów terapeutycznych u chorych z migotaniem przedsionków i ryzykiem powikłań zakrzepowo-zatorowych. Kładzie nacisk na medycynę spersonalizowaną, która jest niewątpliwie najważniejszym celem obecnych poszukiwań badawczych.

W kategorii osiągnięcie w zakresie działalności naukowej, w tym twórczości artystycznej lub działalności wdrożeniowej

Prof. dr hab. Mariusz Jaskólski - Badania struktury makromolekuł ważnych dla biologii i medycyny oraz rozwój metodyki krystalograficznej (nauki chemiczne), Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Nagrodę przyznano za badania w zakresie krystalografii białek, a zwłaszcza za odkrycie i opis struktury proteazy i domeny integrazy wirusa HIV oraz przeciw białaczkowej asparaginazy bakteryjnej. Wyjaśnienie mechanizmu agregacji białka odpowiedzialnego za ameloidozę krwotoczną mózgu oraz określenie struktury DNA z rekordową rozdzielczością.

Prof. dr hab. Bożena Kamińska-Kaczmarek - Odkrycie nowych genomicznych  i epigenetycznych zaburzeń w glejakach złośliwych, zmian w ich mikrośrodowisku  i nowych metod wzmacniania działania immunoterapii (nauki biologiczne), Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego Polskiej Akademii Nauk.

Nagrodę przyznano za odkrycie i opisanie w cyklu publikacji, które ukazały się w najbardziej prestiżowych periodykach naukowych na świecie, wyników badań dotyczących zrozumienia genomicznych i epigenetycznych zaburzeń występujących w nowotworach mózgu, a także mechanizmów kształtujących zmienność komórkową w glejakach i zaangażowanych
w odpowiedź przeciwnowotworową. Wyniki badań dostarczyły kluczowej wiedzy, która stwarza realne możliwości poprawienia terapii glejaków złośliwych.