Czy kobiety w IT przebiły już męski mur i szturmem weszły do branży?

1 lat temu 85

Przez długi czas branża IT była prawdziwą męską enklawą. Dużo mówiło się i wciąż się o tym wspomina, że nie ma w niej równości jeśli chodzi o zatrudnienie. Trudno jest temu zaprzeczyć, skoro wiemy, że w IT w Polsce pracuje 15,5% kobiet, jak podaje firma HRS-IT, Sytuacja się jednak zmienia. Płeć piękna walczy o swoje miejsce w IT, udowadniając, że ma odpowiednie predyspozycje i wiedzę. A wszystko zaczęło się jeszcze w XIX wieku…

Kobiece fundamenty branży IT

Mówi się o nich mało, pomimo że ich zasługi są godne uwagi i akcentowania przy okazji lokowania kobiet w branży IT, uznawanej za męski pierwiastek światowej gospodarki. Pionierką programowania była lady Ada Lovelace, córka poety lorda George’a Byrona. Nie poszła jednak w ślady ojca, a postanowiła wykorzystać swój analityczny umysł i matematyczne umiejętności, aby zaznaczyć swoją pozycję w branży technologicznej. Nie tylko opracowała metodę, w jaki maszyna, a dokładnie silnik analityczny może wykonywać obliczenia, ale również stworzyła algorytm, uznany wkrótce na pierwszy na świecie program komputerowy.

Podobną drogę wybrała też Edith Clarke, która robiła to, czego kobiety na początku XX wieku robić nie powinny. Jako pierwsza kobieta uzyskała tytuł magistra elektrotechniki na Massachusetts Institute of Technology, jednak nie pozwoliło jej to od razu rozwinąć skrzydeł, ponieważ żadna firma nie dawała jej szansy na zatrudnienie na stanowisku inżyniera. Wkrótce jednak rozpoczęła pracę dla General Electric i opatentowała The Clarke Calculator, czyli graficzne urządzenie, które rozwiązywało równania dedykowane do przesyłania energii elektrycznej liniami przesyłowymi dłuższymi niż 250 metrów.

Przed dużym wyzwaniem technologicznym stanęło też 7 kobiet, które w 1946 roku dostały zadanie – naprawić w jedną noc urządzenie ENIAC, czyli pierwszy na świecie komputer ogólnego przeznaczenia. Projekt zakończył się powodzeniem, ale kobiety nie zostały wtedy jeszcze publicznie docenione. Dopiero po wielu latach, w 1997 roku wprowadzono je do Hall of Fame Women in Technology International (WITI).

Oczywiście to nie koniec zasług kobiet w IT, które stworzyły fundamenty dla współczesnej technologii. Na uwagę zasługują jeszcze: amerykańska programistka Margaret Hamilton projektująca systemy dla NASA, Susan Kare pracująca dla Apple, która stworzyła ikony do Maca i krój pisma Chicago, a także Adele Goldberg – jedyna kobieta w zespole zajmującym się tworzeniem Smalltalk-80, który był najbardziej wpływowym językiem programowania w latach 80-tych.

Raczej rzadko wspomina się dokonania tych kobiet, pozostają w cieniu mężczyzn, przez co trudno im było przez długi czas uciec od stereotypu, że IT nie jest dla nich i nie powinny zagrzewać w nich miejsca. Okazało się inaczej i obecnie istnieje wiele organizacji, które skutecznie wprowadzają kobiety na arenę IT, nie tylko promując ich talent i predyspozycje, ale przede wszystkim konkretnie pomagając im w rozwoju i znalezieniu pracy w firmach technologicznych.

Doceniony talent - kobiety w IT mogą liczyć na wsparcie

Na szczęście nadszedł moment, kiedy kobiety skutecznie zaczynają przebijać się przez męski mur w IT. Udowodniły już wielokrotnie, również w przeszłości, że programowanie, analiza danych czy projektowanie systemów to tematy, które mogą być im bliskie. W ostatnich latach pojawiło się wiele organizacji wspierających kobiety IT, stwarzające im bardzo dobre warunki do rozwoju, a także znalezienia swojego miejsca na rynku pracy. Zajmują się promocją kobiet w branży technologicznej, przekonując tym samym sceptyków, że nie dając im szansy, tracą naprawdę dobrych pracowników.

Jedną z największych takich społeczności IT w Polsce jest Women in Technology należąca do fundacji Imagine Inclusive Technology. Organizuje projekty i programy mentorskie, tworzy i wciąż rozszerza grupę kobiet stawiających swoje pierwsze kroki w branży IT. Ponadto to wartościowa baza szkoleń, dzięki którym kobiety mogą rozwijać swoje umiejętności, poszerzać wiedzę i pozyskiwać nowe kompetencje nie tylko z zakresu nowych technologii, ale również podejmowania ról przywódczych w branży IT.

Podobny profil ma organizacja „Strong Women in IT”. Promuje ona dobre praktyki rynkowe, które dotyczą funkcjonowania kobiet w IT. Organizuje wydarzenia związane z przedsiębiorczością kobiet w nowych technologiach, a także organizuje webinary, pozwalające poznać inspirujące panie w IT.

Z kolei od 15 lat w ramach wsparcia dziewczyn w wyborze kierunków ścisłych wspiera Fundacja Edukacyjna Perspektywy. To organizator takich akcji, jak Dziewczyny na Politechniki czy Dziewczyny do Ścisłych!. Oprócz tego prowadzi programy mentoringowe, w tym IT for SHE, pomagając tym samym młodym dziewczynom w projektowaniu swojej ścieżki kariery i rozwijania potencjału.

Nie sposób też nie zauważyć zmian w postrzeganiu kobiet na stanowiskach technicznych przez same firmy i osoby w nich decyzyjne. Ewa Gołębiewska, Vice President, Chief Human Resources Officer w Capgemini Polska mocno akcentuje równość płci w przedsiębiorstwie:

„W Capgemini bardzo mocno dbamy o różnorodność, ale to nie znaczy, że w procesie zatrudnienia kierujemy się polityką proporcji płci. Decydują tylko i wyłącznie kompetencje osób, które przyjmujemy do grona swoich specjalistów. (…) Coraz więcej kobiet pracuje w branży IT, a tym samym i u nas coraz więcej zajmuje się choćby robotyzacją czy automatyzacją procesów biznesowych, koduje w rozmaitych językach programowania, planuje i przeprowadza testy. (…) Od wielu lat Capgemini angażuje się też w inicjatywy zewnętrzne – mieliśmy okazję współpracować z Fundacją Mamo Pracuj, czy organizacją Geek Girls Carrots. Dzięki takim inicjatywom kobiety mogą swobodnie rozwijać swoją karierę w dowolnym kierunku i odważnie podążać za swoimi marzeniami.”

Pomimo ogromnych starań zarówno niezależnych organizacji, jak również firm technologicznych, wciąż widać dużą dysproporcję płci. Zdecydowanie więcej w branży IT pracuje mężczyzn niż kobiet. Na pewno wpływ na to miała przeszłość i początki technologii, w którą to zaangażowani byli przede wszystkim panowie, z kolei osiągnięcia pań nie zasługiwały na rozgłos.

Na 5 informatyków 1 informatyczka - mężczyźni wciąż mają przewagę liczebną

Dane są jednoznaczne – według raportu Eurostatu z 2022 roku w branży IT w Polsce pracuje 585,7 tys. osób, z czego niecałe 91 tys. to kobiety. Udział Polek w tym sektorze jest najniższy w Europie i wynosi 15,5%. Średnia Unii Europejskiej to 19%, czyli brakuje nam prawie 4%, aby jej dorównać.

Kobiety w Polsce coraz odważniej wkraczają na arenę IT, ale pomimo tej determinacji jest ich wciąż mało. Na pewno można zaobserwować tendencję wzrostową, z każdym kolejnym rokiem przybywa specjalistek IT, co może być efektem m.in. aktywnej działalności organizacji wspierających kobiety na rynku pracy, ale nie tylko…

Przed długie lata wmawiano im, że to mężczyźni są bardziej kompetentni w dziedzinie technologii. Brak pewności siebie był ogromną barierą do przeciwstawienia się obowiązującym przekonaniom. Mając realną pomoc, kobiety zaczęły odkrywać swój potencjał, a także dostrzegły możliwości rozwoju w branży IT. Wcześniej ich zainteresowanie branżą IT szokowało, dzisiaj raczej wzbudza podziw i szacunek, co jest dużą motywacją. Poza tym zmienił się tryb pracy w tej branży. Kiedyś informatyk i programista był kojarzony ze specjalistą, który spędza długie godziny przed komputerem i poświęca pracy swój nadprogramowy wolny czas. Dzisiaj, w erze pracy zdalnej i możliwości zarządzania własnym czasem pracy łatwiej jest pogodzić życie zawodowe z prywatnym, również rodzinnym. To z kolei bodziec, który stoi za karierą zawodową IT młodych mam.

Raczej testujemy niż programujemy

Skoro już kobiety w IT są, nawet pomimo mniejszości, to może sprawdźmy, czym konkretnie się zajmują. Portal No Fluff Jobs udostępnił raport „Kobiety w IT 2023”. W badaniu wzięło udział 4651 respondentek z 5 krajów, w tym 2631 z Polski. Wynika z niego, że najwięcej kobiet w naszym kraju w sektorze IT jest na stanowisku Testera, taką odpowiedź udzieliło 14,95% ankietowanych. Na drugim miejscu z wynikiem 10,03% znalazł się Project Management, a na trzecim Backend – 8,84%. Na pytanie – Z jakimi technologiami pracujesz na co dzień – aż 45,45% odpowiedziało, że nie programuje. 28,77% respondentek korzysta ze SQL, a 20,53% z JavaScript. Jak wygląda to w innych krajach, które brały udział w badaniu? Na Węgrzech, Ukrainie i w Czechach również jest najwięcej Testerek. W Holandii sytuacja wygląda inaczej, ponieważ specjalistki IT najczęściej zajmują się właśnie programowaniem.

W badaniu pojawiły się również pytania do kandydatek IT, które dopiero planują swoją zawodową przygodę w tej branży. Zapytane – W jakiej specjalizacji planujesz podjąć pracę – większość (15,94%) odpowiedziało, że właśnie Testing. Co ciekawe, na drugim miejscu znalazła się odpowiedź Frontend z wynikiem 15,4%, a na trzecim UX/UI – 15,27%. Widać więc, że testowanie jest świadomym, dobrowolnym wyborem, ale można też zauważyć, że kobiety coraz odważniej skłaniają się ku programowaniu. Nieśmiało przypuszczamy więc, że w kolejnych latach statystyki bardzo się zmienią.

O pieniądzach się (nie) mówi

Niby to temat tabu, a jednak w kwestii pracy to zawsze priorytetowy czynnik decydujący o wyborze branży i pracodawcy. Specjalistki IT zmieniają pracę właśnie ze względu na wyższe zarobki, chociaż prawie tyle samo respondentek udzieliło odpowiedzi, że z powodu lepszych możliwości rozwoju. Co więcej prawie 57% polskich specjalistek IT jest zadowolona ze swojego wynagrodzenia. To ile w takim razie zarabiają?

Z raportu No Fluff Jobs dowiadujemy się, że najwięcej specjalistek IT, a dokładnie 27,5%, zarabia 4501-7000 zł netto. 19,85% deklaruje zarobki na poziomie 7001-9500 zł na rękę. Trzecią co do wielkości grupę zajmują kobiety w IT, które mogą liczyć na wynagrodzenie na poziomie 9501-12000 zł. Większość specjalistek nie wie jednak, ile zarabiają mężczyźni na tym samym stanowisku i z doświadczeniem na takim samym poziomie. Okazuje się jednak, że panowie otrzymują o 4,2% wyższe wynagrodzenie niż panie. To stosunkowo niewiele, jednak można się zastanawiać, skąd taka różnica – przypadek czy celowe działanie?

W IT jest ich coraz więcej i mocno im kibicujemy. Kobiety sprawdzają się w testowaniu i zarządzaniu projektami, wciąż jednak chyba brakuje im odwagi, aby zacząć programować i naprawdę pokazać, co potrafią. Dysproporcja w zatrudnieniu kobiet i mężczyzn w IT wciąż jest duża, więc jeszcze nie możemy mówić o przebiciu męskiego muru, ale…już widać konkretne ubytki w tej zaporze.

Czytaj więcej
Radio Game On-line