Aborcja w Karcie Praw Podstawowych UE? Tego chcą europosłowie

Parlament Europejski we wczorajszym głosowaniu opowiedział się za włączeniem prawa do aborcji do Karty Praw Podstawowych UE. Na to jednak musiałyby się zgodzić wszystkie państwa UE.

Rezolucję w sprawie uznania aborcji za prawo podstawowe poparli Socjaliści i Demokraci, grupa Odnowić Europę, Zieloni i Lewica. Łącznie za rezolucją głosowało więc 336 europosłów, 136 było przeciwko, a 39 wstrzymało się od głosu.

W rezolucji PE apeluje o dodanie do Karty artykułu brzmiącego tak: „Każdy ma prawo do autonomii cielesnej, do swobodnego, świadomego, pełnego i powszechnego dostępu do zdrowia i praw w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz do wszystkich powiązanych usług opieki zdrowotnej, bez dyskryminacji, w tym dostępu do bezpiecznej i legalnej aborcji”.

Jest jednak bardzo mało prawdopodobne, aby postulat Parlamentu doczekał się realizacji. Rewizja Karty Praw Podstawowych UE, ogłoszonej w grudniu 2000 r., wymaga jednomyślności wśród państw członkowskich.

– To jasne, że w ostatnich latach nastąpił krok wstecz, jeśli chodzi o prawa kobiet na całym świecie, w szczególności w zakresie zdrowia i praw seksualnych i reprodukcyjnych – napisała w komunikacie prasowym hiszpańska eurodeputowana z grupy Odnowić Europę Soraya Rodríguez Ramos.

Maltański socjalistyczny eurodeputowany Cyrus Engerer powiedział po głosowaniu, że daje ono „jasny sygnał, jakie jest stanowisko Parlamentu w sprawie aborcji”.  

– Nadszedł czas, aby UE była miejscem, w którym aborcja może stać się oczywistością, aby wszystkie kobiety i osoby mogące zajść w ciążę miały pełny dostęp do tego podstawowych prawa – ocenił.

5 marca Francja stała się pierwszym krajem na świecie, który zapisał w konstytucji prawo kobiet do aborcji, z czego dumny jest prezydent Emmanuel Macron.

Komisja Europejska zarejestrowała Europejską Inicjatywę Obywatelską na rzecz bezpiecznej i dostępnej aborcji. Ruch „Mój głos, mój wybór” („My Voice, My Choice”), chce zebrać w tej sprawie milion podpisów.  Grupa ma nadzieję stać się najszybszą EIO, która osiągnie swój cel, i chce, aby stało się to jeszcze przed czerwcowymi wyborami europejskimi.

Małe prawdopodobieństwo

Podobne inicjatywy ruchów pro-choice mają jednak małe szanse powodzenia w sytuacji, kiedy w części państw UE prawo aborcyjne pozostaje dość rygorystyczne.

Na Malcie poluzowano je w 2023 r. i teraz aborcji dokonać można w przypadku zagrożenia życia matki i poważnego uszkodzenia płodu.

W Polsce trwają prace nad czterema projektami ustawy w sprawie liberalizacji prawa aborcyjnego. Lewica i Koalicja Obywatelska domagają się aborcji na życzenie do 12. tygodnia ciąży, a Trzecia Droga przywrócenia tzw. kompromisu aborcyjnego sprzed 2020 roku.

Konfederacja odrzuca liberalizację prawa, a PiS zapowiedziało, że złoży wnioski o odrzucenie projektów Lewicy i KO. Przyznaje jednak, że część partii może poprzeć propozycję Trzeciej Drogi.

Na Węgrzech matka przed dokonaniem aborcji musi posłuchać bicia serca płodu.

We Włoszech od dojścia do władzy Giorgii Meloni w 2022 r. stowarzyszenia feministyczne domagają się dalszego gwarantowania przez państwo dostępu do aborcji. Wielu włoskich lekarzy odmawia jej wykonania, powołując się na klauzulę sumienia.

W rezolucji przyjętej przez eurodeputowanych stwierdzono, że lekarze nie powinni mieć prawa odmowy udzielenia świadczeń zdrowotnych na podstawie tzw. klauzuli sumienia.

Różnice zdań w sprawie aborcji

Luki w Europie w dostępie do aborcji europejscy Socjaliści i Demokraci określili jako „niedopuszczalne”, oskarżając Komisję Europejską i Radę UE o „ciągłe ukrywanie się” za argumentem „kompetencji krajowych”.

– Brak unijnej standaryzacji w tej dziedzinie prowadzi do kryminalizacji aborcji, poważnych ograniczeń w dostępie do niej i tajnych procedur aborcyjnych – stwierdzono w komunikacie prasowym.

Zieloni ocenili z kolei we własnym komunikacie prasowym, że „odmawianie prawa do aborcji stanowi przemoc ze względu na płeć i naruszenie praw”.

– W Polsce, na Malcie, we Włoszech, na Słowacji i w Rumunii sytuacja musi się zmienić – dodali.

Większość polskich eurodeputowanych z EPL oraz socjaldemokracji poparła rezolucję. Posłowie PiS byli przeciw.

Kilka dni przed czwartkowym głosowaniem PE stanowisko w sprawie rezolucji wyrazili europejscy katoliccy biskupi. 

– Aborcja nigdy nie może być prawem podstawowym – podkreśla Komisja Konferencji Biskupów Unii Europejskiej (COMECE) w oświadczeniu z 9 kwietnia. Wskazuje, że podstawowym filarem wszystkich innych praw człowieka, jest prawo do życia, zaś promocja praw kobiet nie polega na promocji prawa do aborcji.