Śmierć i pieniądze. Dyspozycja wkładem na wypadek śmierci. Ile to kosztuje?

Po śmierci bliskich nam osób zostaje nie tylko smutek, ale nierzadko zgromadzone przez nich oszczędności. By nie stały się one zarzewiem konfliktu rodzinnego, właściciel rachunku bankowego może skorzystać z usługi, jaką jest „dyspozycja wkładem na wypadek śmierci”. W ten sposób można wskazać osobę, która ominie częściowo standardowe postępowanie spadkowe.

Standardowo po śmierci kogoś bliskiego dochodzi do postępowania spadkowego, w wyniku którego majątek dzielony jest wśród najbliższych mu osób – rodziny. Tę procedurę można jednak częściowo pominąć. Służy do tego tzw. „dyspozycja wkładem na wypadek śmierci”. Taka usługa świadczona jest przez banki, a jej podstawę prawną reguluje Ustawa Prawo bankowe (art. 55.). Właściciel konta bankowego może bowiem wskazać osobę lub osoby, które omijając standardową procedurę spadkową, otrzymają środki w pierwszej kolejności. Pieniądze mogą w takim przypadku posłużyć na przykład do realizacji bieżących wydatków związanych z przygotowaniem procedury pogrzebowej.

Kto może otrzymać pieniądze?

Beneficjentami dyspozycji wkładem na wypadek śmierci mogą być małżonkowie, wstępni, zstępni lub rodzeństwo. Nie jest możliwe złożenie dyspozycji na przykład dla osoby spoza najbliższej rodziny czy na rzecz osoby prawnej. Posiadacz może wydać dyspozycję względem pieniędzy zgromadzonych na rachunku oszczędnościowym, rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym (ROR) lub rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej. Taką dyspozycję należy złożyć w banku na piśmie. Przy czym jeśli posiadacz złoży więcej niż jedno pismo, nadrzędnym będzie to z późniejszą datą.

Dyspozycji podlega jednak tylko określona kwota oszczędności. Zgodnie z prawem bankowym, nie może być ona wyższa niż dwudziestokrotne przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku, ogłaszane przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za ostatni miesiąc przed śmiercią posiadacza rachunku. Na przykład w lipcu była to kwota 6513,70 zł, czyli dyspozycji podlegała kwota do 130 274 zł. Pozostała część oszczędności podlega standardowemu postępowaniu spadkowemu.

Ile kosztuje ustanowienie dyspozycji?

W celu ustanowienia dyspozycji wkładem na wypadek śmierci, należy udać się do placówki bankowej i dopełnić formalności. W niektórych bankach można to zrobić online. Opłata za taką usługę jest zróżnicowana. Jedne banki pozwalają ustanowić dyspozycję za darmo, w innych należy zapłacić kilkadziesiąt złotych.

Dyspozycja wkładem na wypadek śmierci może być w każdym czasie przez posiadacza rachunku zmieniona lub odwołana na piśmie. Posiadacze kilku rachunków w różnych bankach powinni złożyć dyspozycję w każdej instytucji osobno.

Z kolei by dokonać wypłaty z tytułu dyspozycji, należy przygotować swój dowód tożsamości, akt zgonu (lub inny dokument potwierdzający zgon, jeśli śmierć nie została jeszcze zgłoszona), oraz – jeśli posiadamy – wspomnianą dyspozycję na wypadek śmierci.

Czy można podzielić środki?

Właściciel rachunku bankowego może ustalić kwotę dyspozycji na różne sposoby. Może to być więc na przykład całość środków, procent tej kwoty lub dokładnie określona suma. Może ona przypadać na jednego lub kilku beneficjentów – zgodnie z wolą posiadacza rachunku. W przypadku jeśli kwota na rachunku będzie niższa niż w dyspozycji, bank dokona proporcjonalnej wypłaty. Prawo bankowe stanowi, że wypłacona kwota nie wchodzi do spadku po posiadaczu rachunku. Natomiast osoby, którym wypłacono za dużo (np. przez pomyłkę), są zobowiązane do zwrotu nadpłaty.

Należy też pamiętać o kwestiach podatkowych. Dyspozycja na wypadek śmierci podlega masie spadkowej i nie jest przedmiotem dziedziczenia, ale należy poinformować o niej urząd skarbowy na deklaracji SD-Z2. Mamy na to sześć miesięcy od śmierci właściciela rachunku.

Dyspozycja wkładem na wypadek śmierci to dobry sposób na zabezpieczenie interesów najbliższych nam osób. Nie jest tajemnicą, że często po śmierci posiadacza rachunku dochodzi do konfliktów rodzinnych na tle spadkowym. Wydając dyspozycję, precyzyjnie wskazujemy, do kogo bezdyskusyjnie ma trafić określona pula środków.

Publikacja zawiera linki afiliacyjne.

Źródło: