Kredyty halal na celowniku kanadyjskiego rządu. Mają pomóc wybudować blisko 4 mln mieszkań

Hipoteczne kredyty halal, czyli bez zakazanych w islamie odsetek, znalazły się w projekcie federalnego budżetu Kanady. Budżet zakłada budowę prawie 3,9 mln mieszkań i domów do 2031 r. i m.in. wsparcie dla kredytów halal ma w tym pomóc.

Projekt budżetu, którym od ub. tygodnia zajmuje się parlament, koncentruje się m.in. na rozwiązaniach trwającego kryzysu mieszkaniowego. Uwagę kanadyjskich i światowych mediów zwrócił składający się z ośmiu linijek podrozdział „kredyty hipoteczne halal”. Rząd w Ottawie zakłada budowę dodatkowych dwóch milionów domów i mieszkań poza 1,87 mln, które i tak powstaną do 2031 r. Ok. 1,2 mln z dodatkowych 2 mln nieruchomości miałyby dotyczyć różne formy wsparcia, od udostępnienia terenów pod budownictwo komunalne, do niestandardowych form finansowania.

Wg spisu powszechnego z 2021 r., ok. 1,8 mln mieszkańców Kanady, czyli 5 proc., stanowili muzułmanie. Na rynku działa kilka firm pożyczkowych oferujących kredyty halal, których nie ma w żadnym z dużych kanadyjskich banków.

Porównywarka kanadyjskich kredytów i ubezpieczeń Rates.ca, wymienia trzy firmy z kredytami halal: Canadian Halal Financial Corporation (CHFC), Eqraz i Manzil. Rates.ca podkreśla, że raty spłat są stałe, co może oznaczać nieco wyższą cenę kredytu, może też być wymagany wyższy wkład własny.

Współwłaścicielem Canadian Halal Financial Corporation jest pochodzący z Polski były wicepremier Alberty Thomas Lukaszuk, który powiedział w rozmowie z PAP, że tego typu kredyty oznaczają dla wielu wyznawców islamu, iż mogą kupić dom, a nie wynajmować. „To znacznie więcej niż zakaz naliczania odsetek. A więc np. nasz dochód korporacyjny po wypłaceniu pensji i rozliczeniu kosztów musi być zainwestowany w pożyczki halal. Nie możemy pożyczać pieniędzy od podmiotów, które inwestują wbrew islamowi, czyli np. w firmy produkujące alkohol. Muzułmanie kupią ubezpieczenie tylko jeśli jest nakazane prawem danego kraju, a więc np. w Kanadzie – ubezpieczenie domu, jednak ubezpieczenia na życie już nie, bo jest to traktowane jako forma hazardu” - wyjaśniał Lukaszuk.

CHFC ma certyfikaty poświadczające, że oferowane pożyczki są halal, w tym fatwę z największego ośrodka badań prawa muzułmańskiego Al-Azhar Al-Sharif, działającego w Kairze. „Zajęło 3,5 roku konsultacji z finansistami i specjalistami prawa szariatu, by nasze dwa produkty, wg zasad musharaka i murabaha, spełniały wymogi prawa kanadyjskiego i prawa szariatu. Al-Azhar przeprowadza audyty naszych umów. My jako korporacja możemy uzyskiwać finansowanie od tych, którzy spełniają wymogi, a potem pożyczać pieniądze na naszych warunkach” - tłumaczył Lukaszuk. I tak np. choć wg prawa szariatu rozwodząca się kobieta nie ma praw do wspólnego majątku, to w Kanadzie kobieta i tak ma prawo do 50 proc. nieruchomości. CHFC nie oferuje też ryzykownej w świetle kanadyjskiego prawa pożyczki, w której płacenie czynszu przechodzi we własność, ponieważ kredytobiorca nie jest w trakcie spłat wpisany do księgi wieczystej.

W najbliższych tygodniach będą toczyć się rozmowy między rządem a specjalistami, w tym przedstawicielami firm pożyczkowych. Rząd nie zakłada zmian ustawowych, chce wypracowania standardów, by budżetowe pieniądze mogły wspierać alternatywne formy finansowania.

Pytany o to, czy muzułmańskim klientom nie przeszkadza fakt, że korporacja została założona przez biznesmenów wychowanych jako katolicy, Lukaszuk powiedział, że nie, choć pojawiają się pytania o pochodzenie. „Mają do nas zaufanie. Ujawniają wszystkie dane finansowe i może coś jest w tym, że nie jesteśmy krewnymi czy znajomymi” - podsumował. „Jest pewną ironią losu, że kredyty halal stosują zasadę obecną dawniej w chrześcijaństwie, czyli zakaz lichwy. Nie pytamy o religię, naszym klientem może być każdy” - powiedział Lukaszuk.

W Kanadzie dostępne są trzy formy pożyczek dopuszczane przez islam. „Ijara”, gdy nieruchomość jest wynajmowana przez pożyczkodawcę aż do zapłacenia ostatniego uzgodnionego czynszu przez pożyczkobiorcę. W „murabaha” właścicielem jest firma pożyczkowa, która z reguły w ciągu 15 lat odsprzedaje w ratach nieruchomość klientowi. W „musharaka” pożyczkodawca i pożyczkobiorca są udziałowcami, pożyczkobiorca wykupuje swoje udziały przez 25-30 lat, czyli w zwykłym okresie kredytowania hipotecznego.

Z Toronto Anna Lach (PAP)

lach/ drag/