Działalność nierejestrowana a podatek dochodowy ZUS

Działalność nierejestrowana a podatek dochodowy

Prowadzenie tzw. działalności nierejestrowanej nie zwalnia z obowiązku odprowadzania podatku dochodowego z tytułu osiąganych dochodów, przychody z tego tytułu nie są bowiem zwolnione od podatku.

Niemniej jednak w związku z tym, iż działalność nierejestrowana nie jest działalnością gospodarczą, osoba ją prowadząca nie odprowadza okresowych (miesięcznych lub kwartalnych) zaliczek na podatek dochodowy.

Osiągnięte przychody oraz poniesione koszty uzyskania przychodów z tytułu prowadzenia działalności nierejestrowanej podatnik wykazuje w zeznaniu rocznym PIT-36 w części E. DOCHODY / STRATY ZE ŹRÓDEŁ PRZYCHODÓW (odpowiednio w części dla podatnik lub małżonka - w zależności od tego, jako kto się występuje w zeznaniu rocznym), wiersz 9: "Działalność nierejestrowana, określona w art. 20 ust. 1ba ustawy".

Koszty uzyskania przychodów związane z prowadzeniem działalności nierejestrowanej (np. zakup surowców do wytworzenia sprzedawanego produktu, zakup narzędzi do wykonywania usług) należy odpowiednio dokumentować oraz przechowywać dla celów dowodowych związanych z ustaleniem dochodu.

Do ustalenia podatku należnego z tytułu PIT istotna jest kwota dochodu, czyli różnicy między osiągniętymi przychodami i poniesionymi kosztami uzyskania przychodów. Z kolei limit dla działalności nierejestrowanej ustala się na podstawie przychodu.

Ustawa o VAT a działalność nierejestrowana

Działalność gospodarcza - definicja ustawy o VAT

W kwestii dokumentowania sprzedaży, nawet w przypadku działalności nierejestrowanej, należy odnieść się do definicji działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT. Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W kwestii wyżej przytoczonej definicji działalności gospodarczej ustawy o VAT należy zwrócić również uwagę na definicję podatnika, którą określa art. 15 ust. 1 ustawy o VAT. Zgodnie z jego treścią "Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności".

Dokumentowanie sprzedaży w przypadku działalności nierejestrowanej

W przypadku gdy osoba prowadząca działalność nierejestrowaną dokonuje sprzedaży na rzecz osób prywatnych oraz rolników ryczałtowych, należy ustalić czy w tym przypadku nie jest wymagane posiadanie kasy fiskalnej i rejestrowania na niej tych transakcji. Natomiast gdy osoba prowadząca działalność nierejestrowaną korzysta ze zwolnienia z kasy fiskalnej, sprzedaż na rzecz osób prywatnych lub rolników ryczałtowych można ujmować w ewidencji sprzedaży bezrachunkowej. 

Wzór ewidencji bezrachunkowej można pobrać bezpłatnie z artykułu: Ewidencja sprzedaży bezrachunkowej - wzór z omówieniem.

W przypadku współpracy z firmami sprzedaż należy udokumentować fakturą - fakturą bez VAT w przypadku podmiotów zwolnionych z VAT, fakturą VAT w przypadku podatników VAT.

Natomiast gdy nabywcą jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, tutaj co do zasady istnieje obowiązek wystawienia faktury tylko na wyraźną prośbę nabywcy. Jednak ze względów praktycznych mimo zwolnienia z kasy fiskalnej można całą sprzedaż dokumentować fakturami dobrowolnie.