Austria w NATO? Kanclerz: Nie przewidujemy dyskusji

W związku ze staraniami Szwecji i Finlandii o przyjęcie do NATO, tematem dyskusji staje się neutralność Austrii. Partie opozycyjne i eksperci w kraju krytykują niechęć rządu do zmiany swojego stanowiska.

„Austria była neutralna, jest neutralna i pozostaje neutralna”, powiedział we wtorek austriacki kanclerz Karl Nehammer podczas wizyty w Pradze. Podkreślił, że Wiedeń nie przewiduje dyskusji dotyczącej członkostwa w NATO.

Zaznaczył, że jego kraj ma inną historię niż Szwecja i Finlandia, a Austria będąc członkiem Unii Europejskiej, wykazuje solidarność z Ukrainą, popierając sankcje przeciwko Rosji i zezwalając na dostawy broni na Ukrainę.

Eksperci i politycy opozycji kwestię wieloletniej neutralności Austrii, sięgającej czasów zimnej wojny, stawiają jednak pod znakiem zapytania.

Ponad 50 austriackich ekspertów ds. bezpieczeństwa, naukowców i dyplomatów wezwało rząd do zachowania otwartego umysłu w kwestii austriackiej polityki bezpieczeństwa, argumentując, że rosyjska inwazja na Ukrainę kwestionuje sens zachowywania neutralności.

„To szalone, jaki rodzaj braku debaty na temat polityki bezpieczeństwa panuje w Austrii”, napisała na Twitterze Beate Meinl-Reisinger, szefowa liberalnej partii NEOS.

Austriacka minister obrony Klaudia Tanner stwierdziła jednak, że nie ma potrzeby dyskutowania o neutralności, ponieważ kwestia ta jest zapisana w austriackiej konstytucji. 

„Dla Austrii sytuacja jest dość jasna z konstytucyjnego punktu widzenia, ponieważ jesteśmy neutralni (…)”, powiedziała.

Neutralność Austrii

Austria jest neutralna od 1955 r. „Dzięki deklaracji neutralności Austria uwolniła się spod okupacji”, wskazał historyk Michael Gehler, profesor na Uniwersytecie Hildesheim.

Neutralność ta opiera się na niewstępowaniu do sojuszy wojskowych, nierozmieszczaniu na stałe obcych wojsk w kraju i nieuczestniczeniu w wojnach poza granicami.

Według Gehlera w ostatnim czasie jednak „neutralność ta została rozwodniona, choćby poprzez udział we wspólnych ćwiczeniach wojskowych państw NATO”.

Mimo to większość społeczeństwa nie popiera austriackiej akcesji do Sojuszu. Jak wynika z sondażu dla austriackiej agencji prasowej APA tylko 14 proc. obywateli popiera wstąpienie do NATO, podczas gdy aż 75 proc. jest temu przeciwne.

Na pytanie czy neutralność dziś nadal chroni Austrię, 52 proc. respondentów odpowiedziało twierdząco.

Szwajcaria w NATO?

Tymczasem jak pisaliśmy na EURACTIV.pl, rosyjska agresja na Ukrainę sprawia, że na próbę wystawiona jest tradycyjna polityka neutralności militarnej Szwajcarii.

Jak przyznała Paelvi Pulli, która w szwajcarskim MON odpowiada za politykę bezpieczeństwa, „w dłuższej perspektywie definicja neutralności może ulec zmianie”, choć opcja wstąpienia do NATO nie jest przedmiotem dyskusji.

Minister obrony Viola Amherd podczas wizyty w Waszyngtonie oznajmiła natomiast, że Szwajcaria powinna ściślej współpracować z NATO, ale niekoniecznie wstępować do Sojuszu.

Media zwracają jednak uwagę, że tak stanowcze zbliżenie się do NATO oznacza dla Szwajcarii odejście od polityki nieangażowania się w konflikty, która przez lata pozwalała zachować pokój i pełnić rolę mediatora.