Zwolnienia w bankach wyhamowały. Ale placówek wciąż ubywa

Komisja Nadzoru Finansowego podała nowe dane na temat zatrudnienia w bankowości. Wygląda na to, że trend spadkowy w zatrudnieniu powoli hamuje. Na koniec listopada w bankach pracowało ponad 143 tys. osób – niemal tyle samo, co rok wcześniej. Zatrudnienie rośnie w centralach, ale ubywa pracy w oddziałach. Placówek jest też coraz mniej.

Jeśli porównamy dane o zatrudnieniu z listopada 2021 r. i 2022 r., to okaże się, że liczba pracowników sektora bankowego istotnie się nie zmieniła – wynosi około 143 tys. osób. To spora zmiana w stosunku do publikowanych wcześniej danych. Na przykład dane z lat 2020-21 wskazują na spadek o ponad 6 tys. osób, a z lat 2019-2020 o 7,5 tys. A jeśli spojrzymy wstecz o dekadę, to łącznie zatrudnienie w bankowości spadło o około 40 tys. osób.

Wyraźnie krystalizuje się też inny trend. Przybywa zatrudnionych w centralach banków, a ubywa w placówkach. W ciągu roku w centralach przybyło 2,9 tys. pracowników, podczas gdy tyle samo odeszło z placówek. Uogólniając, można więc powiedzieć, że bank przesuwają swoje zasoby z sieci naziemnej do central. I w sumie nie powinno to dziwić, bo placówek cały czas ubywa – w ciągu ostatniego roku z mapy Polski zniknęło 585 oddziałów bankowych.

Banki likwidują placówki

Sprawdziliśmy, które banki o profilu uniwersalnym zamknęły najwięcej placówek (własnych, nie licząc franczyzy). Z danych na koniec III kwartału 2022 r. wynika, że najwięcej oddziałów zamknął Santander Bank Polska (-55), na drugim miejscu znalazł się Bank Pekao (-43), na kolejnym Getin Bank czyli obecnie VeloBank (-35). Bank Millennium zamknął 34 oddziały, BNP Paribas – 29, ING Bank Śląski – 25, a PKO BP – 19. Jedynie BOŚ pochwalił się, że ma o 8 placówek więcej niż przed rokiem. Z kolei na koniec września 2022 r. największą siecią oddziałów własnych dysponował PKO Bank Polski. Miał ich 970. Na drugim miejscu pod tym względem znalazł się Bank Pekao z liczbą 532 oddziałów, a na kolejnym Bank Millennium, który miał 409 placówek.

Jeśli spojrzymy na dane Banku Światowego, to wyraźnie widoczny jest trend zmniejszania liczby oddziałów. Jak wynika ze statystyk, na koniec 2021 r. (to najnowsze dostępne dane), banki w Polsce dysponowały 23 placówkami w przeliczeniu na 100 tys. dorosłych mieszkańców. Tymczasem dekadę temu wskaźnik ten wynosił 34 placówki. W Niemczech wskaźnik ten spadł do poziomu 9,4 placówki, w Czechach do 17,3, a we Francji do 33,3 (z 39 przed dekadą).

Rośnie bankowość cyfrowa

Placówek bankowych ubywa z kilku powodów. Przede wszystkim dochodzi do zmiany pokoleniowej klientów. Na rynek wchodzą młodzi, którzy chętniej korzystają z kanałów cyfrowych niż z placówek. Potwierdzają to zbierane przez nas dane. Z bankowości mobilnej (czyli w smartfonach) korzysta już ponad 20 mln klientów banków, a czego połowa deklaruje że jest „mobile only”. Terminem tym bankowcy określają klientów, którzy obsługują swoje finanse wyłącznie w telefonach i nie logują się już do komputerów (i bankowości internetowej).

Ale w tej grupie są nie tylko młodzi. Paradoksalnie w cyfryzacji usług pomogła pandemia COVID-19. Mówi się, że zachęciła ona nieprzekonanych do korzystania z usług cyfrowych – pamiętajmy, że placówki bankowe ograniczyły wówczas swoją dostępność. Z raportu Deloitte wynika, że w tym okresie polskie banki powiększyły swoją przewagę zarówno w bankowości internetowej jak i mobilnej o 6 pp., podczas gdy średnia w przypadku banków na świecie wyniosła 5 pp.

Nie bez wpływu na sieć placówek są dodatkowe obciążenia nakładane na sektor i zmniejszająca się rentowność banków. Sytuacji nie sprzyjało też środowisko niskich stóp procentowych w przeszłości. I w końcu – konsolidacja sektora i zmniejszająca się liczba banków. Warto przypomnieć, że w 2010 r. na rynku działało 49 banków komercyjnych, a obecnie (stan na 2021 r.) jest ich 30. Banków spółdzielczych było 576, a teraz jest 511. Każdej fuzji towarzyszyły zwolnienia i optymalizacja sieci oddziałów.

Źródło: